تعیین و پهنه بندی نرخ ممان لرزه ای ژئودزی: مطالعه خاص شبکه سراسری ژئودینامیک ایران

نرخ ممان لرزه ای، کمیتی است که بیانگر میزان تجمع پتانسیل زلزله در یک منطقه می باشد. این کمیت از طریق داده های لرزه نگاری و زمین شناسی قابل تعیین است هم چنین با استفاده از داده های ژئودزی ماهواره ای و میدان های جابجایی دقیق حاصل از آن و از طریق تنسور استرین نیز قابل محاسبه می باشد. طبق فرمولkostrov ، تنسور استرین و تنسور ممان با یکدیگر متناسب بوده از این طریق می توان نرخ ممان لرزه ای را تعیین نمود. کمیت فوق در دهه نود با چندین روش از جمله روشward برای آمریکا و اروپا تعیین شده است ولی برای ایران به دلیل عدم وجود داده های ژئودزی و شبکه های ژئودینامیک مناسب تا کنون مورد توجه نبوده است. با گسترش شبکه ژئودینامیک ایران توسط سازمان نقشه برداری کشور برای اولین بار این کمیت از طریق تنسور استرین برای داده های شبکه ژئودینامیک ایران در این تحقیق محاسبه و تعیین شده است. طبق نتایج این تحقیق، پهنه های جنوب شرقی ایران و البرز مرکزی دارای نرخ ممان لرزه ای بزرگتری نسبت به بقیه پهنه ها می باشند. نرخ ممان در واحد سطح برای پهنه های جنوب شرقی ایران و البرز مرکزی به ترتیب برابر با 1015 7659/5 و 1015 0147/2 در واحد] [ nm-1 yr-1 می باشد، در حالی که این کمیت برای پهنه شمال شرقی دارای کمترین مقدار و برابر با ] [nm-1 yr-11015 0832/1 است. در واقع می توان گفت میزان تجمع پتانسیل زلزله در مناطق جنوب شرقی ایران و البرز مرکزی بیشتر از سایر مناطق کشور می باشد.